Son yıllardaki atılımlarla Türkiye’nin gözbebeği haline gelen savunma sanayii, 2021 yılını da güçlü bir performansla geride bıraktı. Sektör, (savunma ve havacılık sanayii) geride kalan yılın toplamında 3 milyar 224 milyon dolarlık ihracatla tüm zamanların rekorunu kırdı. Son zamanlarda dünyanın dört bir tarafından Türkiye’nin bu alanda geliştirdiği ürünlere dönük bir talep patlaması olduğu zaten bilinen bir şeydi. Yani perşembenin gelişi, çarşambadan belli olmuştu. 2014 yılından bu yana Cumhurbaşkanlığı Savunma Sanayii Başkanlığı görevini yürüten ve sektörün bu güçlü performansı elde etmesinde önemli katkıları olan SSB Başkanı İsmail Demir’e, dün sabah yaptığımız telefon görüşmesinde bu performansla ilgili değerlendirmesini sorduğumda, kendisini tanıyanların şaşırmayacağı bir ifade kullanarak söze girdi: “Bu bir rekor ama bizim için yeterli bir rekor değil, çok daha fazlasını bekliyoruz” dedi. Peki, başka neler söyledi? Soru cevap halinde aktaralım: -Sizden 2021 performans değerlendirmesini almak isterim. 3.2 milyar dolarlık bir ihracat kapasitesi çıktı ortaya. Bu hedeflerinizle örtüşen bir performans mı? -Zaten 3 milyarı geçeceğimizi sürekli söylüyorduk yurtdışından gelen sorulara 3 milyarı geçeceğimizi beklediğimizi söylüyorduk bu da gerçekleşti. “2022’DE BU PERFORMANSIMIZ ARTACAK” -2022 ile ilgili bir şey söyleyebilir misiniz? Bu yılla ilgili olarak beklentileriniz, hedefleriniz nelerdir? Nasıl bir performans hedefliyorsunuz? -Tabii bu performansın çok daha artmasını bekliyoruz. Malum salgın şartlarının getirdiği kısıtlar vardı ama 2021 deki fuar faaliyetlerinin meyveleri arkadan geliyor. 2021’deki faaliyetlerin sonuçlarının bazıları 2022, 2023’e sarkacak. Bu artışta tabii, havacılık sektörünün de payı var. Biz savunma/havacılık sektörü olarak konuşuyoruz. Havacılıkta da bir toparlanma bekleniyor bu toparlanmayla beraber rakamların çok daha üste çıkacağını umuyoruz. -Havacılıkta SİHA ve İHA satışlarının ciddi bir ihracat katkısı oldu, değil mi? -O bir kalem. Diğer kalem de TUSAŞ gibi, TEİ gibi şirketlerimizin yaptıkları ihracatlar var. Havacılık alanında parça ve ürün olarak biz SİHA’ların ve küçük DRON’ların yanında havacılık sektöründe yapılan imalatlar, ihracatlar var. Bunlar da önemli, bunların da artmasını bekliyoruz havacılık alanında bir artış olacak. -Peki, Türkiye ekonomide de artık ihracatı önceleyen bir modelle hareket ediyor. İthal ikame ekonomisi bir anlamda. Sizin ürünleriniz ithalata bağımlılık bakımından ne durumda? -Bu bizim bir işimiz hem de çabamız. Yerli ürün kullanımı konusunda savunma sanayiindeki hassasiyet had safhada. Özellikle katma değere dayalı stratejik ürünlerin yerli olması konusu bizim gündemimizde. Bu ürünler yerli olunca ihracat bakımından da sadece ithalatı durdurmak değil ihraç ettiğiniz ürünlerde oluşturduğunuz katma değer de daha fazla oluyor. Ona ilaveten ihraç meselesinde dışarı bağımlı ürünlerde gelecek bazı kısıtlamaları da aşmış oluyorsunuz. “AFRİKA ÜLKELERİNDEN GELEN TALEPLERDE BÜYÜK ARTIŞ VAR” -Afrika ülkelerinden talep artış var herhalde? -Afrika’da büyük bir artış var. Bu yılki fuarlarda Afrika ilgisini görünce, bu artışın çok daha fazla olmasını bekliyoruz. Asya, Uzakdoğu Güneydoğu Asya ülkelerinde önemli faaliyetler var. Bazı ihracatlar yapıldı, bazılarının da eli kulağında. Çok yakında oradan da güzel haberler alabiliriz. Tabi Güney Amerika dahil, uzak coğrafyalarda sürekli bir pazarlama faaliyetimiz var ve bunların sonuç verdiğini görüyoruz. Onun yanında Avrupa’da malumunuz açılımlar oldu. Polonya, Litvanya, Macaristan gibi ülkelerle çeşitli temaslar var. Ukrayna zaten malumunuz. Ve bunların sonuçlarını yakında göreceğiz. -Bir rakam telaffuz edebilir misiniz ihracat kapasitesi anlamında? -2022 için 4 milyar doların üzerini gözümüze kestiriyoruz diyebilirim. 4 milyarın altında kalmamamız gerekiyor. Bizim için mutlak bir sınır diyebilirim. Onun çok daha üzerine çıkmayı bekliyoruz. 4 milyarın üzeri diyelim, üzerinin ne kadar olacağını performansı görürüz. “SAVUNMA SANAYİİ İHRACATI SADECE TİCARİ BİR OLAY DEĞİLDİR, STRATEJİK BİR OLAYDIR” -Savunma Sanayii alanında bu kapasite büyümesi, çeşitli engelleme girişimlerini de beraberinde getiriyor mu? -Bu sürekli olan bir şey. Olacak bir şey, olmamasını beklemiyoruz. Olacağını ve daha da artacağını bekliyoruz. Bu, bir anlamda eşyanın tabiatı. Olanları görüyoruz, izliyoruz. Tabi ürünler bazında ön kesmenin çok çeşitli boyutları var. Bunlardan birisi de ihracat yapacağımız ülkeler üzerinde o ülkeye yapılan ekonomik ve politik baskılar. Her zaman dediğimiz gibi savunma sanayii ihracatı sadece ticari bir olay değildir stratejik bir olaydır.